وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۖ کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا ۙ قَالُوا هَٰذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ ۖ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا ۖ وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ ۖ وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ :
میفرماید: «وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا» بشارت دهید به کسانی که گرویدند، «وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ» و عمل صالح انجام دادند.
«عمل صالحات» هم بهمعنای این است که کارهای صالح و شایسته انجام دادند و هم اینکه اعمالشان را درست (اصلاح) میکنند.
بعضیها اعمالشان درست نیست ولی فکر میکنند که درست عمل میکنند.
«یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ».
«أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی» برای آنها جناتی است که جریان دارد.
«مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ» از تحت آنها نهرهایی جاری است، که این نهرها کانالهای آگاهی هستند.
«کُلَّمَا رُزِقُوا» هرگاه که اینها روزی داده شوند، «مِنْهَا» از آن. منظور از «از آن»، انهاری است که در واقع آگاهی هستند، که گفته شد.
چون در آخرت و در سماوات سبع، وقتی انسان به آسمان چهارم میرود و میآید، این رزق و انهار دیگر معنی خوراکی و رودخانه نمیدهد. همهچیز با آگاهی است.
«مِنْ ثَمَرَةٍ» از آن ثمره. متأسفانه در دنیا ثمره، میوه معنی شده است، اما در واقع ثمرهی انهار است.
«مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا» ما هم روزیِ زمینی و هم روزیِ آسمانی داریم، و در اینجا اشاره به روزی آسمانی است، نه میوهی زمینی.
«قَالُوا» میگویند که «هَٰذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ» این شبیه به همان روزی است که ما از قبل داشتهایم.
پس نتیجه اینکه دنیا یک اسباببازی برای آخرت است. همهچیز در این دنیا برای آخرت حقیقی آن است؛ که حقیقی آن با واقعی آن، که مجاز باشد، زمین تا آسمان فرق دارد.
«وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا» آورده شدند به آن ثمرههایی که متشابه بودند به آن چیزی که در دنیا داشتند.
«وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ» و برای آنها زوج مطهرهای است؛ نه همسر و نه زن و نه شوهر مطهرهای.
«وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ» و در واقع برای آنها مرگی نیست. این هم از عظمت آخرت و قیامت.
